Marija Maga Magazinović, poznata i kao Maga Magazinović, ostavila je neizbrisiv trag u srpskoj kulturi i društvu tokom dvadesetog veka. Rođena 1882. godine u Užicu, ona je bila filozofkinja, koreografkinja, aktivistkinja i novinarka čije su aktivnosti oblikovale i inspirisale mnoge generacije.
Magazinovićeva je bila jedna od prvih žena u Srbiji koja je stremila univerzitetskom obrazovanju i zalagala se za prava žena u društvu. Iako je počela kao studentkinja filozofije u Beogradu, gde je diplomirala 1904. godine, njeni interesi su se kasnije usmerili na oblast umetnosti i plesa.
Školovala se u Užicu i Beogradu, gde je nakon Više devojačke škole studirala filozofiju kao vanredna od 1898. do 1902, a od 1902. do diplomiranja 1904. godine kao redovna studentkinja. Tokom studija se zalagala za pravo devojaka na redovno studiranje. Početak 20. veka za Magu predstavlja period obeležen socijalističkom borbom i zalaganjima za prava žena.
Bila je aktivna u nastojanjima da se izbore što veća prava žena, među kojima se najviše govorilo o izjednačavanju muškaraca i žena u pogledu prava na školovanje, prava na zaposlenje izvan kuće i na jednake plate. Osnovala je 1903. godine Klub studentkinja čije su članice aktivno prevodile tekstove socijalistkinja i filozofkinja Elen Kej, Lili Braun, Klare Cetkin i drugih.
U nastojanjima da se izbori za pravo žena na univerzitetsko obrazovanje Maga Magazinović je pored Filozofskog, upisala i Pravni fakultet, kao prva studentkinja ovog fakulteta. Nakon diplomiranja na Filozofskom fakultetu kod profesora Brane Petronijevića, napustila je studije prava smatrajući da je otvorila vrata Pravnog fakulteta ženama i time ispunila svoju misiju.
Pored aktivizma obeleženog feminističkim i socijalističkim tendencijama, Maga Magazinović se tokom studija i neposredno nakon njih aktivno bavila prevodilačkim radom. Prevodila je Maksima Gorkog, Henrika Sjenkjeviča i druge pisce uglavnom za potrebe Narodnog pozorišta.
Iako je počela kao studentkinja filozofije u Beogradu, gde je diplomirala 1904. godine, njeni interesi su se kasnije usmerili na oblast umetnosti i plesa. Po povratku iz Minhena i Berlina, gde je studirala pozorište i ples, Maga Magazinović postaje prva srpska plesačica koja je uvela moderne plesne tehnike inspirisane evropskim tendencijama.
Nakon Balkanskih ratova, tokom kojih je volontirala kao bolničarka i dokumentovala strahote rata, vratila se u Beograd i osnovala školu za ritmičku gimnastiku. Ova škola postojala je čak 35 godina i kroz nju su prošle mnoge generacije plesačica.
Magazinovićeva je takođe bila pionirka novinarstva u Srbiji. Pisala je za čuveni list „Politika“, gde je bila prva zaposlena žena, i bavila se temama kao što su prava žena, umetnost, i kultura. Njeni članci imali su snažan uticaj na društvo tog vremena.
Međutim, njen život nije bio bez izazova. Tokom Prvog svetskog rata, suočila se sa gubicima u porodici i ličnom životu. Njen suprug Gerhard Gezeman, čuveni slavista i izdavač Erlangenskog rukopisa, za kojeg se udala 1914. godine, napustio ju je. Nakon razvoda 1923. godine, Maga se nije ponovno udavala.
Tokom Drugog svetskog rata, njeni tekstovi u periodici izazvali su kontroverzu, jer su promovisali koncept arijevske rase. Ovaj ideološki zaokret u njenom životu ostaje nedovoljno istražen i retko pominjan.
Uprkos izazovima koje je sretala tokom svog života, Maga Magazinović ostala je istinska pionirka i inspiracija. Njen doprinos umetnosti, kulturi, i društvu Srbije ostaje neizbrisiv, a njena priča služi kao podsetnik da je hrabro slediti svoje strasti i zalagati se za prava drugih put ka promenama u društvu.
(osnazenazena/wikipedia)