Vilhelmina – poznatija kao „Mina“ Karadžić-Vukomanović (1828 – 1894) zauvek će ostati zapamćena kao značajna figura srpske likovne umetnosti i književnosti 19. veka. Njeno nasleđe je ne samo u delima koja je stvorila, već i u hrabrom odupiranju konvencijama tog vremena.
Rođena je u Beču, a detinjstvo je provela u okruženju gde su umetnost i intelektualno razmišljanje bili izuzetno cenjeni, što ne čudi kada se uzme u obzir njeno poreklo. Bila je članica porodice Karadžić, čuvene srpske porodice čiji je otac bio Vuk Stefanović Karadžić, reformator srpskog jezika i književnosti. Ova povezanost sa intelektualnom elitom uticala je na to da Mina razvije duboku strast prema umetnosti, pre svega slikarstvu, a zatim i književnosti.
Iako manje poznata od svojih savremenika, Mina Karadžić je imala ključnu ulogu u umetničkom pejzažu tog doba. Bila je jedna od retkih slikarki 19. veka u Srbiji, i deo je ekskluzivnog kluba umetnica zajedno sa Katarinom Ivanović i Poleksijom Todorović. Njihova dela su obasjala turobne senke tradicionalnog društva, naglašavajući da kreativnost ne poznaje rodne granice.
Njen slikarski opus čini pedesetak radova, a uglavnom su to portreti u ulju, akvareli i crteži kredom.
Ipak, Mina nije samo stvarala vizuelnu umetnost. Ona je bila i književnica koja je svojom oštroumnošću osvetlila društvene teme. Njeni tekstovi nisu samo izražavali lične misli, već su se bavili i pitanjima koja su uticala na živote žena i društva u celini.
Prevela je knjigu „Srpskih narodnih pripovjedaka“ na nemački jezik, a Vuk je taj prevod posvetio Jakobu Grimu koji je napisao predgovor. Pisala je stihove i prozu. Njeno delo je ostavilo veliki trag na srpsku književnost i jezik, a ostala je upamćena i po hrabrosti, kao žena koja se u srpskoj narodnoj nošnji pojavila na Bečkom balu, gde je igrala i kolo.
Mina Karadžić – Vukomanović, koja je prilikom udaje preuzela ime Milica, imala je tragičan život, ispunjen bolom i gubitkom voljenih osoba, najpre muža, zatim oca, majke i sina. Preminula je 1894. godine u Beču, sama i zaboravljena, ali njen uticaj na srpsko slikarstvo i književnost ostaje neizbrisiv.
(osnazenazena/wikipedia)
